APP下载

中国竹类种下分类群的多样性

2021-01-07史军义周德群马丽莎张德模

世界竹藤通讯 2020年6期
关键词:变型绿竹变种

史军义 周德群 马丽莎 姚 俊 张德模

(1 中国林业科学研究院西南花卉研究开发中心昆明 650224;2 昆明理工大学环境科学与工程学院昆明 650500;3 重庆市南川区林业局重庆 408400)

竹类种下分类群的多样性是中国竹类多样性的重要组成部分。同一竹种会因为其外部环境的变化、外力作用的影响,尤其是人为活动的干预,引发相应的内部变化,从而形成有异于母种的种下分类单元,即种下分类群。种下分类群是竹子分类群中种层级之下的分类单元,亦即在单一竹种范围内的下级分类单元。依据《国际植物命名法规》 (ICBN)相关规定命名并发表的竹类种以下分类单元,主要有变种、变型等[1]。这些种下分类单元是物种在演化过程中,为适应自然环境变化和人为干预而形成的变异体,他们的存在不仅在一定程度上揭示了竹子的遗传多样性现象,而且也为竹类新品种的研发和培育,提供了丰富的遗传学材料。

1 种下分类群的概念

1.1 变种

竹子变种(variety,缩写var.),是指竹亚科植物分类系统中设在种下的分类等级,在形态和形状上变种与原种有一定区别,并有一定面积的地理分布[2]。进一步说,当竹子的遗传变异达到一定强度和一定规模时,竹子居群因受环境因素或人为因素的影响,其特征和性状与原种之间产生了一定可辨识稳定差异,并有一定面积的地理分布时,这个竹子居群即可作为一个竹子变种。以往,变种只是根据其株形、叶形等某一性状的差异来加以区别;现在则至少需要具备2~3 个可辨识并稳定的形态差异,并且具有一定面积的地理分布。变种可能是因自然因素产生,也可能是因人为因素产生。

在植物分类学中,竹子的变种采用“三名法”表达。比如箣竹属BambusaRetz.corr.Schreber、箣竹B.blumeanaJ.A.& J.H.Schult.f.下的白节箣竹B.dissimulatorMcClure var.albinodiaMcClure,就是由属名Bambusa、种加词dissimulator和变种加词albinodia3 个部分构成,只是在种加词和变种加词之间用var.相连接。

1.2 变型

竹子变型(form,缩写f.),也是指竹亚科植物分类系统中设在种下或变种之下的分类等级,变型与原种之间在形态或性状上具有一些差异,这些差异虽然细小,但始终保持稳定,且明显可辨识。竹子的变型,主要是因人为干预、受人为因素的影响而产生。因此,变型多发生在竹子的人工居群中,又称栽培变型。

在植物分类学中,竹子的变型也是采用“三名法” 表达。比如慈竹属NeosinocalamusKeng f.、慈竹N.affinis(Rendle) Keng f.下的大琴丝竹N.affinis(Rendle) Keng f.f.flavidovirens(Yi) Yi,就是由属名Neosinocalamus、种加词affinis和变型加词flavidovirens3 个部分构成,只是在种加词和变型加词之间用f.相连接。

2 竹类种下分类群统计

据不完全统计,中国目前依据 《国际植物命名法规》 发表的竹类种下分类群共计210 个 (不含存疑分类群),其中变种55 个、变型155 个,分属于22 个竹属 (表1)[3-8]。这些数据充分说明中国是世界上竹类种下分类群多样性最丰富的国家。

表1 中国竹类种下分类群统计

3 竹子变种类群

截至目前,中国竹类植物的变种共有55 个,涉及16 个竹属。

3.1 箣竹属Bambusa Retz.corr.Schreber

箣竹属有14 变种,涉及6 种竹子。即坭箣竹B.dissimulatorMcClure 的白节箣竹B.dissimulatorMcClure var.albinodiaMcClure、毛箣竹 (毛簕竹)B.dissimulatorMcClure var.hispidaMcCIure;大眼竹B.eutuldoidesMcClure 的银丝大眼竹B.eutuldoidesMcClure var.basistriataMcClure、青丝黄竹B.eutuldoidesMcClure var.viridi-vittata(W.T.Lin)Chia;孝顺竹B.multiplex(Lour.) Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.的毛凤凰竹B.multiplex(Lour.)Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.var.incanaB.M.Yang、毛鞘银丝竹B.multiplex(Lour.) Raeuschel ex J.A.&J.H.Schult.var.pubivaginaW.T.Lin &Z.J.Feng、观音竹B.multiplex(Lour.) Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.var.riviereorumR.Mair、石角竹B.multiplex(Lour.) Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.var.shimadai(Hayata) Sasak;米筛竹B.pachinensisHayata 的长毛米筛竹B.pachinensisHayata var.hirsutissima(Odashima) W.C.Lin;撑篙竹B.pervariabilisMcClure 的花身竹B.pervariabilisMcClure var.multistriataW.T.Lin、花撑篙竹B.pervariabilisMcClure var.viridi-striataQ.H.Dai & X.C.Liu;青皮竹B.textilisMcClure 的光秆青皮竹B.textilisMcClure var.glabraMcClure、崖州竹B.textilisMcClure var.gracilisMcClure、紫斑竹B.textilisMcClure var.maculataMcClure。

3.2 单枝竹属Bonia Balansa

单枝竹属有1 变种,涉及1 种竹子。即单枝竹B.saxatilis(Chia,H.L.Fung & Y.L.Yang) N.H.Xia 的箭竿竹B.saxatilis(Chia,H.L.Fung & Y.L.Yang) N.H.Xia var.solida(C.D.Chu & C.S.Chao) D.Z.Li。

3.3 短穗竹属Brachystachyum Keng

短穗竹属有1 变种,涉及1 种竹子。即短穗竹B.densiflorum(Rendle) Keng 的毛环短穗竹B.densiflorum(Rendle) Keng var.villosumS.L.Chen &C.Y.Yao。

3.4 方竹属Chimonobambusa Makino

方竹竹属有1 变种,涉及1 种竹子。即八月竹C.szechuanensis(Rendle) Keng f.的龙拐竹C.szechuanensis(Rendle) Keng f.var.flexuosaHsueh &C.Li。

3.5 香竹属Chimonocalamus Hsueh & Yi

香竹属有1 变种,涉及1 种竹子。即小香竹C.dumosusHsueh & Yi 的耿马小香竹C.dumosusHsueh& Yi var.pygmaeusHsueh & Yi。

3.6 绿竹属Dendrocalamopsis (Chia & H.L.Fung) Keng f.

绿竹属有1 变种,涉及1 种竹子。即吊丝球竹D.beecheyana(Munro) Keng 的大头典竹D.beecheyana(Munro) Keng f.var.pubescens(P.F.Li)Keng f.。

3.7 牡竹属Dendrocalamus Nees

牡竹属有4 变种,涉及4 种竹子。即小叶龙竹D.barbatusHsueh & D.Z.Li 的毛脚龙竹D.barbatusHsueh & D.Z.Li var.internodiiradicatusHsueh & D.Z.Li;麻竹D.latiflorusMunro 的飞鸾六月麻竹D.latiflorusMunro var.magnus(Wen) Wen;吊丝竹D.minor(McClure) Chia & H.L.Fung 的花吊丝竹D.minor(McClure) Chia & H.L.Fung var.amoenus(Q.H.Dai & C.F.Huang) Hsueh & D.Z.Li;巨龙竹D.sinicusChia & J.L.Sun 的厚壁巨龙竹D.sinicusChia & J.L.Sun var.pachyloenusHui,W.Y.Liu & Z.J.Shi[9]。

3.8 箬竹属Indocalamus Nakai

箬竹属有5 变种,涉及4 种竹子。即广东箬竹I.guangdongensisH.R.Zhao & Y.L.Yang 的柔毛箬竹I.guangdongensisH.R.Zhao &Y.L.Yang var.mollisH.R.Zhao & Y.L.Yang;多毛箬竹I.hirsutissimusZ.P.Wang & P.X.Zhang 的光叶箬竹I.hirsutissimusZ.P.Wang & P.X.Zhang var.glabrifoliusZ.P.Wang & N.X.Ma;箬叶竹I.longiauritusHand.-Mazz.的衡山箬竹I.longiauritusHand.-Mazz.var.hengshanensisH.R.Zhao & Y.L.Yang、益阳箬竹I.longiauritusHand.-Mazz.var.yiyangensisH.R.Zhao & Y.L.Yang;锦帐竹I.pseudosinicusMcClure 的密脉箬竹I.pseudosinicusMcClure var.densinervillusH.R.Zhao & Y.L.Yang。

3.9 大节竹属Indosasa McClure

大节竹属有2 变种,涉及2 种竹子。即算盘竹I.glabrataC.D.Chu & C.S.Chao 的毛算盘竹I.glabrataC.D.Chu & C.S.Chao var.albo-hispidula(Q.H.Dai & C.F.Huang) C.S.Chao & C.D.Chu;倭形竹I.shibataeoidesMcClure 的皮竹I.shibataeoidesMcClure var.flavaB.M.Yang & C.S.Zhao。

3.10 单竹属Lingnania McClure

单竹属有3 变种,涉及1 种竹子。即粉单竹L.chungii(McClure) McClure 的水粉单竹L.chungii(McClure) McClure var.barbellataQ.H.Dai、小粉单竹L.chungii(McClure) McClure var.petillaWen、天鹅绒竹L.chungii(McClure) McClure var.velutinaYi & J.Y.Shi。

3.11 少穗竹属Oligostachyum Z.P.Wang & G.H.Ye

少穗竹属有1 变种,涉及1 种竹子。即糙花少穗竹O.scabriflorum(McClure) Z.P.Wang & G.H.Ye 的短舌少穗竹O.scabriflorum(McClure) Z.P.Wang & G.H.Ye var.breviligulatumZ.P.Wang &G.H.Ye。

3.12 刚竹属Phyllostachys Sieb.& Zucc.

刚竹属有5 变种,涉及4 种竹子。即淡竹P.glaucaMcClure 的变竹glaucaMcClure var.variabilisJ.L.Lu;毛壳竹P.hispidaS.C.Li,S.H.Wu &S.Y.Chen 的光壳竹P.hispidaS.C.Li,S.H.Wu& S.Y.Chen var.glabrivaginaG.H.Lai;紫竹P.nigra(Lodd.ex Lindl.) Munro 的毛金竹P.nigra(Lodd.ex Lindl.) Munro var.henonis(Mitford) Stapf ex Rendle、胡麻竹P.nigra(Lodd.ex Lindl.) Munro var.punctataBean;金竹P.sulphurea(Carr.) A.&C.Riv.的刚竹P.sulphurea(Carr.) A.& C.Riv.var.viridisR.A.Young。

3.13 苦竹属Pleioblastus Nakai

苦竹属有6 变种,涉及3 种竹子。即苦竹P.amarus(Keng) Keng f.的杭州苦竹P.amarus(Keng) Keng f.var.hangzhouensisS.L.Chen & S.Y.Chen、垂枝苦竹P.amarus(Keng) Keng f.var.pendulifoliusS.Y.Chen、光箨苦竹P.amarus(Keng) Keng f.var.subglabratusS.Y.Chen、胖苦竹P.amarus(Keng) Keng f.var.tubatusWen;青苦竹P.chino(Franch.& Savat.) Makino 的狭叶青苦竹P.chino(Franch.& Savat.) Makino var.hisauchiiMakino;翠竹P.pygmaea(Miq.) Nakai 的无毛翠竹P.pygmaea(Miq.) Nakai var.disticha(Mitford) C.S.Chao & G.G.Tang。

3.14 茶秆竹属Pseudosasa Makino ex Nakai

茶秆竹属有5 变种,涉及3 种竹子。即茶秆竹P.amabilis(McClure) Keng f.的福建茶秆竹P.amabilis(McClure) Keng f.var.convexaZ.P.Wang& G.H.Ye、厚粉茶秆竹P.amabilis(McClure)Keng f.var.farinosaC.S.Chao ex S.L.Chen & G.Y.Sheng、薄箨茶秆竹P.amabilis(McClure) Keng f.var.tenuisS.L.Chen & G.Y.Sheng;矢竹P.japonica(Sieb.& Zucc.) Makino 的辣韭矢竹P.japonica(Sieb.& Zucc.) Makino var.tsutsumianaYanagita;鸡公山茶秆竹P.maculiferaJ.L.Lu 的毛箨茶秆竹P.maculiferaJ.L.Lu var.hirsutaS.L.Chen & G.Y.Sheng。

3.15 倭竹属Shibataea Makino ex Nakai

倭竹属有2 变种,涉及2 种竹子。即鹅毛竹S.chinensisNakai 的细鹅毛竹S.chinensisNakai var.gracilisC.H.Hu;南平倭竹S.nanpingensisQ.F.Zheng & K.F.Huang 的福建倭竹S.nanpingensisQ.F.Zheng & K.F.Huang var.fujianica(C.D.Chu &H.Y.Zhou) C.H.Hu。

3.16 唐竹属Sinobambusa Makino ex Nakai

唐竹属有3 变种,涉及1 种竹子。即唐竹S.tootsik(Sieb.) Makino 的火管竹S.tootsik(Sieb.)Makino var.dentataWen、满山爆竹S.tootsik(Sieb.) Makino var.laeta(McClure) Wen、光叶唐竹S.tootsik(Sieb.) Makino var.tenuifolia(Koidz.) S.Suzuki。

4 竹子变型类群

截至目前,中国竹类植物的变型共有155 个,涉及18 个竹属。

4.1 箣竹属Bambusa Retz.corr.Schreber

箣竹属有16 变型,涉及8 种竹子。即箣竹B.blumeanaJ.A.& J.H.Schult.f.的惠方箣竹B.blumeanaJ.A.&J.H.Schult.f.f.wei-fang lin(W.C.Lin) Yi;长枝竹B.dolichocladaHayata 的条纹长枝竹B.dolichocladaHayata f.stripe(W.C.Lin) Yi;孝顺竹B.multiplex(Lour.) Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.的小琴丝竹B.multiplex(Lour.)Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.f.alphonse-karr(Mitford) Sasaki ex Keng f.、凤尾竹B.multiplex(Lour.) Raeuschel ex J.A.&J.H.Schult.f.fernleaf(R.A.Young) Yi、银丝竹B.multiplex(Lour.)Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.f.silverstripe(R.A.Young) Yi、小叶琴丝竹B.multiplex(Lour.)Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.f.stripestem fernleaf(R.A.Young) Yi、垂枝竹B.multiplex(Lour.) Raeuschel ex J.A.&J.H.Schult.f.willowy(R.A.Young) Yi、黄条竹B.multiplex(Lour.)Raeuschel ex J.A.& J.H.Schult.f.yellowstripe(Chia & C.Y.Sia) Yi;硬头黄竹B.rigidaKeng &Keng f.的黄条硬头黄竹B.rigidaKeng & Keng f.f.luteolo-striataYi & L.Yang;青皮竹B.textilisMcClure 的紫秆竹B.textilisMcClure f.purpurascens(N.H.Xia) Yi、花青皮竹B.textilisMcClure f.viridi-striataYi;青秆竹B.tuldoidesMunro 的鼓节青秆竹B.tuldoidesMunro f.swolleninternode(N.H.Xia) Yi;佛肚竹B.ventricosaMcClure 的小佛肚竹B.ventricosaMcClure f.nanaWen、金明小佛肚竹B.ventricosaMcClure f.kimmeiMuroi & Y.Tanaka;龙头竹B.vulgarisSchrader ex Wendland 的黄金间碧竹B.vulgarisSchrader ex Wendland f.vittata(A.& C.Riv.) Yi、大佛肚竹B.vulgarisSchrader ex Wendland f.waminWen。

4.2 方竹属Chimonobambusa Makino

方竹属有5 变型,涉及4 种竹子。即狭叶方竹C.angustifoliaC.D.Chu & C.S.Chao 的实心狭叶方竹C.angustifoliaC.D.Chu & C.S.Chao f.repletaYi & H.R.Qi;寒竹C.marmorea(Mitford)Makino 的银明寒竹C.marmorea(Mitford) Makino f.gimmeiMuroi & Kasahara、花叶寒竹C.marmorea(Mitford) Makino f.variegata(Makino) Ohwi;刺黑竹C.neopurpureaYi 的条纹刺黑竹C.neopurpureaYi f.lineataYi & J.Y.Shi;方竹C.quadrangularis(Fenzi) Makino 的紫秆方竹C.quadrangularis(Fenzi) Makino f.purpureiculmaWen。

4.3 香竹属Chimonocalamus Hsueh & Yi

香竹属有2 变型,涉及1 种竹子。即香竹C.delicatusHsueh & Yi 的绿纹红秆香竹C.delicatusHsueh & Yi f.chlorinilineatusYi,M.S.Sun & J.Y.Shi、红秆香竹C.delicatusHsueh & Yi f.rubidulicaulinus Yi,M.S.Sun & J.Y.Shi。

4.4 绿竹属Dendrocalamopsis (Chia & H.L.Fung) Keng f.

绿竹属有4 变型,涉及2 种竹子。即线耳绿竹D.lineariauritaYi & L.Yang 的黄条线耳绿竹D.lineariauritaYi & L.Yang f.luridilineataYi & L.Yang;绿竹D.oldhami(Munro) Keng f.的花头黄D.oldhami(Munro) Keng f.f.revoluta(W.T.Lin &J.Y.Lin) W.T.Lin、花秆绿竹D.oldhami(Munro) Keng f.f.striataY.Y.Wang & W.Y.Zhang、花叶花秆绿竹D.oldhami(Munro) Keng f.variegataH.Y.Pei。

4.5 牡竹属Dendrocalamus Nees

牡竹属有9 变型,涉及5 种竹子。即梁山慈竹D.farinosus(Keng & Keng f.) Chia & H.L.Fung 的花梁山慈竹D.farinosus(Keng & Keng f.) Chia & H.L.Fung f.flavo-striatusYi;麻竹D.latiflorusMunro的美浓麻竹D.latiflorusMunro f.mei-nung(W.C.Lin) Yi、葫芦麻竹D.latiflorusMunro f.subconvex(W.C.Lin) Yi;黄竹D.membranaceusMunro 的流苏黄竹D.membranaceusMunro f.fimbriligulatusHsueh & D.Z.Li、毛秆黄竹D.membranaceusMunro f.pilosusHsueh & D.Z.Li、花秆黄竹D.membranaceusMunro f.striatusHsueh & D.Z.Li;龙丹竹D.rongchengensisYi & C.Y.Sia 的花龙丹竹D.rongchengensisYi & C.Y.Sia f.hualongdanYi;黔竹D.tsiangii(McClure) Chia & H.L.Fung 的绿秆花黔竹D.tsiangii(McClure) Chia &H.L.Fung f.striatus(Yi & H.R.Qi) Yi & H.R.Qi、花黔竹D.tsiangii(McClure) Chia & H.L.Fung f.viridistriatusX.H.Song ex Hsueh & D.Z.Li。

4.6 镰序竹属Drepanostachyum Keng f.

镰序竹属有1 变型,涉及1 种竹子。即钓竹D.breviligulatum Yi的岩巴竹D.breviligulatumYi f.discrepansYi。

4.7 箭竹属Fargesia Franch.

箭竹属有1 变型,涉及1 种竹子。即带鞘箭竹F.contractaYi 的空心带鞘箭竹F.contractaYi f.evacuataYi。

4.8 阴阳竹属Hibanobambusa I.Maruyama &H.Okamura

阴阳竹属有2 变型,涉及1 种竹子。即阴阳竹H.tranguillans(Koidzumi) I.Maruyama & H.Okamura 的金明阴阳竹H.tranguillans(Koidzumi) I.Maruyama & H.Okamura f.kimmeiMuroi、白纹阴阳竹H.tranguillans(Koidzumi) I.Maruyama & H.Okamura f.shiroshimaH.Okamura。

4.9 箬竹属Indocalamus Nakai

箬竹属有2 变型,涉及2 种竹子。即硬毛箬竹I.hispidusH.R.Zhao & Y.L.Yang 的簝竹子I.hispidusH.R.Zhao & Y.L.Yang f.levisYi;半耳箬竹I.semifalcatus(H.R.Zhao & Y.L.Yang) Yi 的花叶半耳箬竹I.semifalcatus(H.R.Zhao & Y.L.Yang) Yi f.luteolivittatusYi。

4.10 单竹属Lingnania McClure

单竹属有2 变型,涉及2 种竹子。即粉单竹L.chungii(McClure) McClure 的花粉单竹L.chungii(McClure) McClure f.vittataB.M.Yang & J.C.Xie;木亶竹L.wenchouensisWen 的黄条木亶竹L.wenchouensisWen f.striata(J.J.Yue & J.L.Yuan)J.Y.Shi[10]。

4.11 慈竹属Neosinocalamus Keng f.

慈竹属有5 变型,仅涉及1 种竹子。即慈竹N.affinis(Rendle) Keng f.的黄毛竹N.affinis(Rendle)Keng f.f.chrysotrichus(Hsueh & Yi) Yi、大琴丝竹N.affinis(Rendle) Keng f.f.flavidovirens(Yi) Yi、金丝慈竹N.affinis(Rendle) Keng f.f.viridiflavus(Yi) Yi、绿秆花慈竹N.affinis(Rendle) Keng f.f.striatusYi & H.R.Qi、紫条纹慈竹N.affinis(Rendle) Keng f.f.purpureo-striatusYi。

4.12 刚竹属Phyllostachys Sieb.& Zucc.

刚竹属有94 变型,涉及26 种竹子。

1) 刚竹组 Sect.Phyllostachys。黄古竹P.angustaMcClure 的黄槽黄古竹P.angustaMcClure f.flavosulcataG.H.Lai;石绿竹P.arcanaMcClure 的黄槽石绿竹P.arcanaMcClure f.luteosulcataC.D.Chu & C.S.Chao;罗汉竹P.aureaCarr.ex A.&C.Riv.的绿秆黄槽罗汉竹(黄槽人面竹)P.aureaCarr.ex A.& C.Riv.f.flavescens-inversa(H.de Lehaie) Muroi、金黄罗汉竹(金黄人面竹)P.aureaCarr.ex A.& C.Riv.f.holochrysaMuroi & Kasahara ex G.H.Lai、黄秆绿槽罗汉竹(绿槽人面竹)P.aureaCarr.ex A.& C.Riv.f.koiG.H.Lai;黄槽竹P.aureosulcataMcClure 的黄秆京竹P.aureosulcataMcClure f.aureocaulisZ.P.Wang & N.X.Ma、金条竹P.aureosulcataMcClure f.flavostriataS.J.Zhao、京竹P.aureosulcataMcClure f.pekinensisJ.L.Lu、金镶玉竹P.aureosulcataMcClure f.spectabilisC.D.Chu & C.S.Chao、花叶京竹P.aureosulcataMcClure f.vittataX.Y.Zeng;桂竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.的翁竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.albovariegataMakino (Makino)Munoi、银明竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.castilloni-inversa(H.de Lehaie) Muroi、金明竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.castillonis(Marl.ex Carr.) Muroi、斑槽桂竹(对花竹)P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.duihuazhuC.J.Wu、弓节桂竹P.bambusoidesf.geniculata(Nakai) Muroi、金桂竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.holochrysa(Pfitzer)Muroi、黄缟竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.kawadanaMakino ex I.Tsuboi、斑竹(湘妃竹)P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.lacrima-deaeKeng f.&Wen、皱竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.marliacea(Makino ex I.Tsuboi) Muroi、黄槽斑竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.mixtaZ.P.Wang & N.X.Ma、寿竹P.bambusoidesSieb.& Zucc.f.shouzhuYi;蓉城竹P.bissetiiMcClure 的黑蓉城竹P.bissetiiMcClure f.denigrataYi & H.R.Qi;毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie 的蝶毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.abbreviataG.H.Lai、安吉锦毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.anjiensis(P.X.Zhang) G.H.Lai、绿槽毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.bicolor(Nakai) G.H.Lai、青龙竹P.edulis(Carr.) J.Houz.f.curviculmisH.X.Wang &J.S.Peng[11]、紫箨毛竹P.edulisf.purpurescens(W.Y.Hsiung,Q.H.Dai & J.K.Liu) Ohrnberger、油毛竹P.edulis(Carr.) Mitford f.epruinosaG.H.Lai、麻衣竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.exauritaT G.Chen、金丝毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.gracilis(W.Y.Hsiung) Chao & Renv.、龟甲竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.heterocycla(Carr.) Yi、黄皮毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.holochrysa(Muroi & K.Kasahara)Ohrberger、花毛竹(黄皮花毛竹)P.edulis(Carr.)H.de Lehaie f.huamozhu(Wen) Chao & Renv.、黄槽毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.luteosulcata(Wen) Chao & Renv.、花龟竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.mira(P.X.Zhang,G.H.Lai & X.Q.Hua) Yi、绿皮花毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.nabeshimana(Muroi) Chao & Renv.、强竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.obliquinoda(Z.P.Wang & N.X.Ma) Ohrnberger、梅花毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.obtusangula(S.Y.Wang)Ohrnberger、厚皮毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.pachyloen(G.Y.Yang & al.) Y.L.Ding ex G.H.Lai、斑毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.porphyrostictaG.H.Lai、安吉紫毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.purpureoculmisP.X.Zhang,G.H.Lai & H.F.Zhang、孝丰紫筋毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.purpureosulcataP.X.Zhang,G.H.Lai & H.F.Zhang、方秆毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.tetrangulata(S.Y.Wang)Yi、圣音毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.tubaeformis(S.Y.Wang) Ohrnberger、瘤枝毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.tumescensYi、佛肚毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.ventricosa(Z.P.Wang & N.X.Ma) Ohrnberger、花秆金丝毛竹P.edulis(Carr.) H.de Lehaie f.venustaG.H.Lai;甜笋竹P.elegansMcClure 的黄槽甜笋竹P.elegansMcClure f.luteosulcataZ.D.Yu & Y.C.Yu[12];花哺鸡竹P.glabrataS.Y.Chen & C.Y.Yao 的黄条花哺鸡竹P.glabrataS.Y.Chen & C.Y.Yao f.aureo-lineataZ.D.Yu & Y.C.Yu[12]、绿槽花哺鸡竹P.glabrataS.Y.Chen & C.Y.Yao f.viridistriataG.H.Lai;淡竹P.glaucaMcClure 的筠竹P.glaucaMcClure f.yunzhuJ.L.Lu;红壳雷竹P.incarnataWen 的花秆红壳雷竹P.incarnataWen f.bicolorP.X.Zhang,X.X.Chen & G.H.Lai;红哺鸡竹P.iridescensC.Y.Yao & C.Y.Chen 的花秆红竹P.iridescensC.Y.Yao & C.Y.Chen f.heterochromaP.X.Zhang、金沟红竹(黄槽红竹)P.iridescensC.Y.Yao & C.Y.Chen f.luteosulcataP.X.Zhang、康岭红竹P.iridescensC.Y.Yao & C.Y.Chen f.striataWen[13];台湾桂竹P.makinoiHayata 的黄条台湾桂竹P.makinoiHayata f.wuyishanensisS.S.You & H.L.Yu ex G.H.Lai;紫竹P.nigra(Lodd.ex Lindl.) Munro 的罗汉紫竹P.nigra(Lodd.ex Lindl.) Munro f.heterocystisZ.D.Yu & Y.C.Yu[12]、条纹紫竹P.nigra(Lodd.ex Lindl.) Munro f.shimadakeMuroi & H.Okamura;灰竹P.nudaMcClure 的紫蒲头灰竹P.nudaMcClure f.localisZ.P.Wang & Z.H.Yu、光秆石竹P.nudaMcClure f.lucidaWen、花秆白叶灰竹P.nudaMcClure f.miscellaZ.D.Yu & Y.C.Yu[12]、白叶灰竹P.nudaMcClure f.variansP.X.Zhang;安吉金竹P.parvifoliaC.D.Chu & H.Y.Chou 的实心金竹P.parvlíaC.D.Chu & H.Y.Chou f.lígnosaWen;灰水竹P.platyglossaZ.P.Wang & Z.H.Yu 的白壳灰水竹P.platyglossaZ.P.Wang & Z.H.Yu f.leucodermisG.H.Lai;早园竹P.propinquaMcClure的望江哺鸡竹P.propinquaMcClure f.lanuginosaWen;红边竹P.rubromarginataMcClure 的女儿竹P.rubromarginataMcClure f.casgtiataWen;金竹P.sulphurea(Carr.) A.& C.Riv.的绿皮黄筋竹(黄槽刚竹)P.sulphurea(Carr.) A.& C.Riv.f.houzeauana(C.D.Chu & C.S.Chao) C.S.Chao &S.A.Renv.、黄皮绿筋竹(黄皮刚竹)P.sulphurea(Carr.) A.& C.Riv.f.robert young(McClure) Yi、花秆刚竹P.sulphurea(Carr.) A.& C.Riv.f.tricolorG.H.Lai、绿槽刚竹P.sulphurea(Carr.) A.& C.Riv.f.viridisulcata(P.X.Zhang) P.X.Zhang;天目早竹P.tianmuensisZ.P.Wang &N.X.Ma 的曲秆燕竹P.tianmuensisZ.P.Wang & N.X.Ma f.flexicaulisG.H.Lai;早竹P.violascens(Carr.) A.& C.Riv.的金边早竹P.violascens(Carr.) A.& C.Riv.f.aurantiaYi、黄皮早竹P.violascens(Carr.) A.& C.Riv.f.chrysodermaT.G.Chen、大禹早竹P.violascens(Carr.) A.& C.Riv.f.dayunensisZ.D.Yu & Y.C.Yu[12]、黄条早竹P.violascens(Carr.) A.& C.Riv.f.notata(S.Y.Chen & C.Y.Yao) G.H.Lai、雷竹P.violascens(Carr.) A.& C.Riv.f.prevernalis(S.Y.Chen &C.Y.Yao) Yi、花秆早竹P.violascens(Carr.) A.&C.Riv.f.viridisulcata(P.X.Zhang & W.X.Huang) G.H.Lai;乌哺鸡竹P.vivaxMcClure 的黄秆乌哺鸡竹P.vivaxMcClure f.aureocaulisN.X.Ma、黄纹竹P.vivaxMcClure f.huanwenzhuJ.L.Lu、花秆乌哺鸡竹P.vivaxMcClure f.luteololineataYi,J.Y.Shi & M.S.Sun、绿纹竹P.vivaxMcClure f.viridivittataP.X.Zhang & G.H.Lai、褐条乌哺鸡竹P.vivaxMcClure f.vittataWen。

2) 水竹组Sect.HeterocladaeZ.P.Wang & G.H.Ye。水竹P.heterocladaOliv.的短节水竹P.heterocladaOliv.f.decurtata(S.L.Chen) Wen、黑水竹P.heterocladaf.Oliv.f.denigrata(Yi & H.R.Qi) Yi & H.R.Qi、黄秆水竹P.heterocladaOliv.f.flaviculmisP.X.Zhang,X.X.Chen & G.H.Lai、黎子竹P.heterocladaOliv.f.purpurata(McClure)Wen、实心水竹P.heterocladaOliv.f.solida(S.L.Chen) Z.P.Wang & Z.H.Yu;燥壳竹P.hirtivaginaG.H.Lai 的黄条燥壳竹P.hirtivaginaG.H.Lai f.luteovittataG.H.Lai;篌竹P.nidulariaMunro 的实肚竹P.nidulariaMunro f.farctaH.R.Zhao & A.T.Liu、光箨篌竹P.nidulariaMunro f.glabrovagina(McClure) Wen、绿秆黄槽白夹竹P.nidulariaMunro f.mirabilisYi & C.Q.Shen、黄秆绿槽白夹竹P.nidulariaMunro f.speciosaYi & C.G.Chen、金黄白夹竹P.nidulariaMunro f.sulfureaYi &C.G.Chen、蝶 竹P.nidulariaMunro f.vexillarisWen。

4.13 苦竹属Pleioblastus Nakai

苦竹属有6 变型,涉及5 种竹子。即苦竹P.amarus(Keng) Keng f.的花秆苦竹P.amarus(Keng) Keng f.f.huangshanensisC.L.Huang;青苦竹P.chino(Franch.& Savat.) Makino 的白纹东根笹P.chino(Franch.& Savat.) Makino f.angustifoliusMuroi& H.Okamura;大明竹P.gramineus(Bean) Nakai的螺节竹P.gramineus(Bean) Nakai f.monstrispiralisMuroi & H.Hamada;金刚竹P.kongosanensisMakino的黄条金刚竹P.kongosanensisMakino f.aureostriatusMuroi & Y.Tanaka;川竹P.simonii(Carr.)Nakai 的异叶川竹P.simonii(Carr.) Nakai f.heterophyllusMuroi、白纹女竹P.simonii(Carr.)Nakai f.variegatus(Hook.) Muroi。

4.14 茶秆竹属Pseudosasa Makino ex Nakai

茶秆竹属有1 变型,涉及1 种竹子。即矢竹P.japonica(Sieb.& Zucc.) Makino 的曙筋矢竹P.japonica(Sieb.& Zucc.) Makino f.akebonosujiMuroi& H.Okamura。

4.15 东笆竹属Sasaella Makino

东笆竹属有1 变型,涉及1 种竹子。即椎谷笹S.glabra(Nakai) Nakai ex Koidzumi 的白纹椎谷笹S.glabra(Nakai) Nakai ex Koidz.f.albo-striataMuroi。

4.16 倭竹属Shibataea Makino ex Nakai

倭竹属有2 变型,涉及2 种竹子。即鹅毛竹S.chinensiNakai 的黄纹鹅毛竹S.chinensisNakai f.aureo-striata(Regel) C.H.Hu;狭叶倭竹S.lanceifoliaC.H.Hu 的翡翠倭竹S.lanceifoliaC.H.Hu f.smaragdinaC.H.Hu。

4.17 唐竹属Sinobambusa Makino ex Nakai

唐竹属有1 变型,涉及1 种竹子。即唐竹S.tootsik(Sieb.) Makino 的花叶唐竹S.tootsik(Sieb.)Makino f.luteolo-albo-striata(S.H.Chen & Z.Z.Wang) Yi。

4.18 玉山竹属Yushania Keng f.

玉山竹属有1 变型,涉及1 种竹子,即海竹Y.qiaojiaensisHsueh & Yi 的裸箨海竹Y.qiaojiaensisHsueh & Yi f.nudaYi。

猜你喜欢

变型绿竹变种
变型数独7月挑战赛
变型数独3月挑战赛
避免污名化!世卫组织改用希腊字母命名变异新冠病毒
变型数独9月挑战赛
绿竹侠
变种队的复仇之路
简约≠简单
国风·卫风·淇奥
奇妙变种人
千年指尖过,绿竹仍猗猗